برخی تعاریف مهم و عناوین رشته های پیمانکاری بر اساس بخشنامه شماره 404245/99 مورخ 29/7/99 سازمان برنامه و بودجه کشور

تعاریف :

• ساخت: خدماتی که به ایجاد کالایی اعم از سازه های پیش ساخته، تأسیسات قابل حمل یا ماشین آلات و تجهیزات طبق سفارش کارفرما و برای استفاده در محلی دیگر بیانجامد. معمولاً تهیه مواد و مصالح مورد نیاز ساخت با سازنده است.

• احداث: خدماتی که به ایجاد سازه، ساختمان، تأسیسات یا مستحدثاتی از قبیل خطوط لوله، سد، کانال، فرودگاه، نیروگاه،راه، راه آهن، بارانداز، بندر، پل، تونل، انواع کارخانه های صنعتی و معدنی در ساختگاه مربوط به کارفرما بیانجامد. خدمات احداث ممکن است همراه با تعهد تهیه مواد و مصالح مورد نیاز برای احداث بوده یا نباشد. در ترکیبات سنتی مانند “طرح و ساخت”صنعتی یا غیرصنعتی ساخت” در همین معنای “احداث” بکار رفته است.

• نصب: خدمتی به منظور برپاکردن، جایدادن یا پیوند دادن هر سامانه یا بخش کارکردی مستقل آن، در بخشهای دیگر یا با بخشهای دیگر به نحوی که امکان بهره برداری مناسب آن فراهم گردد.

• بهره برداری: خدمت مستمری که جهت استفاده اقتصادی و ایمن از مستحدثات یا تأسیسات برای تأمین اهداف مقرر با کیفیت و کمیت مقرر که باید بر مبنای برنامه مدون و بر اساس دستورالعملها و راهنمایی های فنی مناسب صورت پذیرد.

• نگهداری: خدمتی شامل مجموعه فعالیتهایی که به طور مشخص و معمولاً برنامه ریزی شده و با هدف جلوگیری از خرابی ناگهانی مستحدثات، سامانه ها، ماشین آلات، تجهیزات یا تأسیسات انجام میگیرد تا با این کار قابلیت اطمینان و در دسترس بودن آنها افزایش یابد.

• تعمیرات: خدمتی شامل مجموعه ای از فعالیتها که بر روی مستحدثات، سامانه ها، ماشین آلات، تجهیزات یا تأسیسات یا وسیله ای که دچار افت کارایی یا از کار افتادگی شده است انجام میشود تا به حالت قابل بهره برداری بازگردند و برای انجام وظیفه ای که به آن محول شده است، دوباره آماده شوند.

عناوین رشته های پیمانکاری

الف – رشته ساختمان و ابنیه :

در برگیرنده امور پیمانکاری مربوط به ساخت ساختمانها و ابنیه عمومی اعم از چوبی، آجری، سنگی، بتنی و فلزی، سازههای ساختمانی، محوطه های کوچک (محوطه هایی که کمتر از 5000 متر مربع مساحت دارند، محوطه های مدارس و بیمارستان در این حیطه قرار دارند)، دیوار کشی، اجرای پیاده روها، جدول گذاری، احداث کانیوو و نظایر آن.

ب –  رشته آب :

در برگیرنده امور پیمانکاری مربوط به بندها، سدها و ساختمان نیروگاه برق آبی، سازه های هیدورلیکی و تونل های آب، مخازن آب و شبکه های توزیع آب، تأسیسات و تجهیزات تصفیه خانه های آب و فاضلاب، خطوط انتقال آب،ایستگاه های پمپاژ آب و فاضلاب بزرگ، شبکه های جمع آوری و انتقال فاضلاب، کانالهای انتقال آب و تمامی شبکه های آبیاری و زهکشی اصلی، انواع شبکه های توزیع آب (ثقلی و تحت فشار) ، سازه های دریایی و ساحلی (غیر از سازه های نفتی) عملیات ساختمانی (سیویل)  تصفیه خانه های آب و فاضلاب و ایستگاه های پمپاژ و نظایر آن.

رشته آب شامل سه زیررشته میباشد :

– سازه های دریایی

– سدسازی و تأسیسات مربوطه

– خطوط انتقال آب و شبکه های آب و فاضلاب

پ- رشته راه و ترابری :

در برگیرنده امور پیمانکاری مربوط به چهار دسته اصلی زیر ساختهای حمل ونقل جاده ای، ریلی، هوایی و دریایی، شامل جاده و خیابان و ابنیه فنی، خطوط ریلی، هوایی و زمینی، باند فرودگاه، اسکله سازی و بندرسازی، محوطه های بزرگ (محوطه هایی که بیشتر از 5000 متر مربع مساحت دارند)، سیستم های منوریل، عملیات ایمن سازی حمل ونقل و نظایر آن.

ت- رشته صنعت :

در برگیرنده امور پیمانکاری مربوط به تأسیسات و تجهیزات احداث و تولید صنایع غذایی، صنایع تبدیلی، نساجی، پوشاک، چرم، چوب، شیشه، سلولزی، کانه آرایی، فرآوری، متالورژی استخراجی، صنایع پایین دستی پتروشیمی، شیمیایی، کانی غیرفلزی، صنایع سنگین، صنایع فلزی و غیر فلزی، سازه های صنعتی (به جز سازه های ساختمانی)، تجهیزات هیدرومکانیک بغیر از سدها، حمل و نقل هوایی پایه دار، کارخانجات ابزارآلات و ماشین ها، وسایل آزمایشگاهی و دارویی، خطوط انتقال مواد در کارخانجات، صنایع حمل و نقل، اتوماسیون صنعتی شامل مراکز منابع تغذیه، دیسپاچینگ، کنترل، ابزار دقیق، مانیتورینگ، میترینگ، اسکادا، سیستمهای هوشمند حمل ونقل، رشته صنعت شامل دو زیررشته میباشد :

– صنعت

– اتوماسیون صنعتی

ث-رشته نیرو :

در برگیرنده امور پیمانکاری مربوط به تولید، توزیع و انتقال نیرو اعم از نیروگاه ها، نیروگاه های با انرژی تجدید پذیر، شبکه های برق، پستهای توزیع و نظایر آن.

رشته نیرو شامل دو زیررشته میباشد :

– تولید نیرو

– پست، انتقال و توزیع نیرو

ج- رشته تأسیسات و تجهیزات :

در برگیرنده امور پیمانکاری مربوط به شبکه گازرسانی شهری (با فشار کار کمتر از 250پوند بر اینچ مربع)، تأسیسات و تجهیزات هیدرومکانیکی سدها، تأسیسات و تجهیزات ساختمان، نشتیاب نفت و گاز و آب،تأسیسات و تجهیزات تصفیه خانه های آب و فاضلاب کوچک (بر اساس دبی ورودی کمتر از 150 لیتر برثانیه)، تأسیسات صنعتی جانبی، وسایل انتقال (آسانسور پله برقی و ….( سیستمهای خبر و هشدار دهنده، تجهیزات آشپزخانه و سلف سرویس و رختشویخانه، ماسه پاشی (سند بلاست)، حفاظت کاتودی، پوشش(مخازن و لوله ها) و ایستگاههای پمپاژ آب و فاضلاب کوچک (بر اساس دبی طراحی ماکزیمم کمتر از 150 لیتر بر ثانیه) و عملیات ساختمانی (سیویل) تصفیهخانه های آب و فاضلاب و ایستگاههای پمپاژ کوچک و نظایر آن.

چ- رشته معدن و کاوشهای زمینی :

در برگیرنده امور پیمانکاری مربوط به استخراج شامل آماده سازی، حفاری اکتشافی و استخراجی (بجز نفت و گاز) و حمل مواد معدنی، حفاری تزریقی، حفاری و کاوشهای دریایی و نظایر آن.

رشته معدن و کاوشهای زمینی شامل دو زیررشته میباشد :

– معدن

– کاوشهای زمینی

ح- رشته ارتباطات و فناوری اطلاعات :

در برگیرنده امور پیمانکاری مربوط به ساخت، نصب و راه اندازی بخش ICT از جمله مخابرات صوتی، تصویری و داده ای، دوربین های مدار بسته، ساخت ایستگاه های اصلی انتقال دهنده و توزیع کننده، انواع شبکه های زیرساختی و خدماتی شامل پستی، مخابراتی، شبکه های انتقال از جمله کابل های نوری و کابلهای مسی، مایکروویو، رادیو، تلویزیون و شبکه های ماهواره، اینترنت و اینترانت، دیتاسنترها، مراکز سویچینگ و پستهای الکترونیک عام و خاص و نظایر آن.

خ- رشته کشاورزی و فضای سبز :

در برگیرنده امور پیمانکاری در زمینه جنگل کاری، درخت کاری، بهسازی و اصلاح اراضی، آبخیزداری و آبخوان داری، تثبیت شن روان، عملیات به زراعی، مرتع داری و ایجاد مراتع دست کاشت، ایجاد فضای سبز، شبکه های آبیاری و زهکشی فرعی (صرفاً درجه 3 و 4)، اجرای آبیاری مکانیزه، مرمت و بازسازی قنوات، تسطیح و تجهیز اراضی کشاورزی، انواع سیستمهای زهکشی شامل زهکشهای زیرزمینی و روباز، ایستگاه های پمپاژ کشاورزی برای تامین آب و انرژی شبکه های آبیاری و زهکشی (فرعی) ، احداث استخرهای ذخیره آب کشاورزی و آب بندان ها، احداث حوضچه ها و استخرهای پرورش و تکثیر آبزیان واموردام و طیور و نظایر آن.

ذ- رشته حفاظت، مرمت و احیاء آثار فرهنگی و تاریخی :

در برگیرنده امور پیمانکاری مربوط به اجرای طرح های حفاظت اضطراری (رفع خطر)، پاکسازی سبکی، استحکام بخشی، مقاومسازی، مرمت، بهسازی، باززندهسازی و احیاء آثار منقول و غیرمنقول فرهنگی و تاریخی و ساماندهی کالبدی و منظری ابنیه، بافتها و محوطه های تاریخی و نظایر آن.

رشته حفاظت، مرمت و احیاء آثار فرهنگی و تاریخی شامل دو زیررشته میباشد :

– آثار فرهنگی و تاریخی غیرمنقول

– آثار فرهنگی و تاریخی منقول

ر- رشته نفت و گاز :

در برگیرنده امور پیمانکاری مربوط به فرآورش نفت و گاز، احداث پالایشگاه های نفت و گاز و مجتمع های پتروشیمی،کارخانجات گاز و گاز مایع، انبارها و مخازن ذخیره نفت و گاز و مشتقات آن، تلمبه خانه های نفت و ایستگاهای تقویت/تقلیل فشار گاز خارج شهری (با فشار کار مساوی و بیشتر از 250 پوند بر اینچ مربع)، سازه های دریایی نفت و گاز، عملیات حفاری مواد هیدروکربوری شامل عملیات یکپارچه حفاری مشتمل بر انجام عملیات/ تعمیرات حفاری و ارائه کلیه خدمات جانبی بصورت توام و تکمیل چاه های نفت و گاز در خشکی و فراساحل، عملیات بهبود ضریب برداشت (IOR)وافزایش ضریب برداشت (EOR) از میدان ها و مخازن درحال تولید، عملیات برچیدن و متروکه سازی چاه های نفت و گاز در خشکی و فراساحل تاسیسات سرچاهی و خطوط لوله جریانی مربوطه، تاسیسات فرآیندی نفت، گاز و پتروشیمی شامل احداث ، خطوط لوله انتقال نفت و گاز در خشکی و فراساحل، تعمیرات اساسی شامل تعمیرات اساسی ماشینهای دوار و فرآیندی تاسیسات نفت و گاز ، تعمیرات اساسی تجهیزات ثابت ، تعمیرات خطوط لوله نفت و گاز و نظایر آن.

رشته نفت و گاز شامل سه زیررشته میباشد :

– عملیات حفاری مواد هیدروکربوری

– تاسیسات فرآیندی نفت، گاز و پتروشیمی

-خطوط انتقال/ذخیره نفت و گاز

س- رشته مدیریت پسماند:

شامل احداث کارخانجات ذخیره سازی، بازیافت و پردازش و دفع پسماندها شامل سیستم های تولید سوخت جامد (RDF)، سیستمهای پردازش و بازیافت مواد، سیستمهای تولید کمپوست و ورمی کمپوست، هاضم های بی هوازی و بازیافت بیوگاز، پسماندسوزها، سیستم های بی خطرسازی پسماندهای پزشکی، سیستمهای پایدارسازی و بی خطرسازی پسماندهای خطرناک و نظایر آن.

امور پیمانکاری پسماند شهری و روستایی شامل حمل و نقل و احداث محل های دفن بهداشتی پسماند شهری و روستایی خاک چال (Landfill) ،احداث ایستگاه های انتقال پسماند و نظایر آن.

رشته مدیریت پسماند شامل دو زیررشته میباشد:

– پسماند عادی

-پسماند ویژه

امیر لطفی کارشناس رسمی دادگستری