امیر لطفی کارشناس رسمی دادگستری Amir Lotfi (امیر لطفی) تفاوت فرآیند ارزیابی مالی و فرآیند بررسی، تجزیه و کنترل مبانی قیمت ها در قانون برگزاری مناقصات
در اغلب موارد ارزیابی مالی و کنترل مبانی قیمت ها توسط برگزار کنندگان و شرکت کنندگان مناقصه ،معادل هم فرض می شوند که این موضوع می تواند منشاء اشتباه در فرآیند مناقصه گردد.در ادامه به بیان تفاوت این دو فرآیند می پردازیم.
در بند ز ماده 2 قانون ارزیابی مالی اینگونه تعریف شده است.
ارزیابی مالی: فرایندی است که در آن مناسبترین قیمت به شرح مندرج در ماده(20) این قانون از بین پیشنهادهایی که از نظر فنی بازرگانی پذیرفته شدهاند، برگزیده میشود.
بر اساس تعریف فوق خروجی فرآیند ارزیابی مالی تعیین برنده مناقصه است که این بخش بر مبنای بند ه ماده 6 قانون جزء وظایف کمیسیون مناقصه می باشد. همچنین در ماده مراحل گشایش پیشنهادها به شرح زیر بیان گردیده است.
مراحل گشایش پیشنهادها به شرح زیر است:
1ـ تهیه فهرست اسامی دریافتکنندگان اسناد، (پیشنهاددهندگان)، حاضران و شرکتکنندگان در جلسه.
2ـ بازکردن پاکت تضمین (پاکت الف) و کنترل آن.
3ـ بازکردن پاکت فنی بازرگانی.
4ـ بازکردن پیشنهاد قیمت و کنترل از نظر کامل بودن مدارک و امضای آنها و کنار گذاشتن پیشنهادهای غیرقابل قبول در مناقصات یک مرحلهای.
5ـ تحویل پاکتهای فنی بازرگانی به کمیته فنی بازرگانی در مناقصات دو مرحلهای.
6ـ تهیه و تنظیم و امضای صورتجلسه گشایش پیشنهادها توسط کمیسیون مناقصه.
7ـ تحویل پاکتهای قیمت و پاکت تضمین پیشنهادهای رد شده به مناقصهگزار برای استرداد به ذینفع.
بند 4 ناظر به موضوع ارزیابی مالی پیشنهادها می باشد. که مراحل این ارزیابی بطور کلی و با در نظر گرفتن مفاد ماده 20 قانون و ضوابط نظام فنی و اجرائی کشور به شرح زیراست.
- بازگشایی پاکات پیشنهاد قیمت
- ارزیابی شکلی پیشنهاد قیمتها از جهت مخدوش و مشروط نبودن پیشنهاد
- رعایت دستورالعمل تعیین دامنه قیمت های متناسب پیشنهادی در مناقصات یک مرحله ای و دو مرحله ای (در صورت پیش بینی در اسناد)
- تاثیر دادن امتیاز ارزیابی فنی و بازرگانی در قیمتها (مناقصات دو مرحله ای)
- تعیین برنده اول و دوم
اما در بند ب ماده 20 قانون اینچنین آمده است.
“پس از گشودن پاکتهای قیمت، چنانچه بررسی قیمتها و تجزیه و کنترل مبانی آن لازم باشد، کمیسیون مناقصه میتواند بررسی آن را به کمیته فنی بازرگانی ارجاع نماید و کمیته فنی بازرگانی حداکثر ظرف دو هفته نتیجه ارزیابی و به کمیسیون مناقصه اعلام میکند.”
همچنین در تبصره بند 4 ذیل ماده 10 آیین نامه اجرایی نظام مستند سازی و اطلاع رسانی مناقصات آمده است .
“در صورتی که به تشخیص کمیسیون مناقصات حداقل قیمت پیشنهادی غیر متعارف یا در صورت وجود برآورد اولیه، بیش از ده درصد از برآورد اولیه کمتر یا بیشتر باشد، لازم است که کمیسیون، مهلت بررسی و محل و زمان اعلام نظر کمیته فنی- بازرگانی را برای تعیین صحت مبانی قیمت، توجیه پذیری آن (موضوع جزء “5” بند “ الف” ماده “24” قانون) یا قابل اجرا بودن مبلغ پیشنهادی، در صورتجلسه گشایش پاکتهای مناقصه ثبت کند. ”
از مجموع مطالب فوق میتوان چنین نتیجه گیری نمود.
ارزیابی مالی یک فرآیند جامع برای تعیین برنده مناقصه می باشد که بخش عمده آن توسط کمیسیون مناقصه صورت می پذیرد. اما بررسی مبانی قیمت ، بخشی از این فرآیند جامع بوده ودر صورت لزوم و شرایط تشریح شده توسط کمیته فنی و بازرگانی انجام می شود. لذا فرایند بررسی مبانی قیمت یک فرآیند شرطی است.
لازم به ذکر است در خصوص مناقصات پیمانکاری طرح ها و پروژه های اجرائی برای کنترل مبانی قیمت از دستورالعمل نحوه ارایه تجزیه بها همراه با پیشنهاد قیمت توسط پیمانکاران و دستورالعمل نحوه ارائه پیشنهاد قیمت از سوی پیمانکاران به تفکیک فصلهای فهرست بها استفاده می شود . پیشنهاد می گردد در دیگر مناقصات که دستورالعمل خاصی وجود ندارد مناقصه گزار تنها به ارائه برگ پیشنهاد قیمت بصورت کلی بسنده ننماید و جدول تجزیه بها متشکل از هزینه نیروی انسانی ، هزینه مواد و مصالح ، هزینه حمل و نقل ، بالاسری … را ضمیمه برگ پیشنهاد قیمت نماید.
